چطور مجوزتاسیس اقامتگاه بوم گردی بگیریم؟
بومگردی و سفر به مناطق خوش آب و هوا نوع تازه سفر است که درسالهای اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است . طبق پیش بینی کارشناسان این نوع گردشگری در پساکرونا رونق بیشتری خواهد گرفت چون گردشگران به سفرهای داخلی و مقاصد روباز و خلوت روستایی تمایل بیشتری نشان خواهند داد.
در ایران نیز قبل از شیوع کرونا موجی ازتاسیس اقامتگاههای بومگردی در روستاهای ایران به راه افتادتا جایی که در بسیاری از مناطق مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها اتفاق افتاد. بهرحال با شیوع کرونا صدمات زیادی به چنین کار و کسب هایی وارد شد اما با ویژگی انعطاف پذیری این صنعت امید می رود در سال پیش رو اتفاقات مبارکی در این حوزه اتفاق بیفتد و دویاره شاهد روزهای طلایی بومگردی باشیم.
اقامتگاه بوم گردی در ایران آن دسته از اقامتگاه هایی هستند که در محیط بومی و طبیعی و با رعایت ضوابط زیست محیطی به نحوی که با بافت تاریخی، و معماری بومی و منظر طبیعی منطقه تاسیس شوند و تعامل زیادی با اجتماع محلی دارند. در این نوع اقامتگاه ها باید به نوع اقلیم منطقه توجه ویژه ای نمود. همچنین شرایط حضور گردشگران با کیفیت مطلوب در آن محیا است.
درجه بندی اقامتگاه های بوم گردی برای گردشگران و سرمایه گذاران
اقامتگاه های بوم گردی به سه درجه، درجه یک، درجه دو، درجه سه دسته بندی می‌شوند. مبنای درجه بندی آنها، بر اساس امتیاز های کسب شده در ارزیابی توسط کارشناسان می باشد. فرآیند امتیاز دهی به این صورت است که ، ۳۰ درصد از کل امتیازات مربوط به ساختمان، تجهیزات و خدمات ، ۳۰ درصد مربوط به نیروی انسانی و ایمنی و بهداشت و ۴۰ در صد از کل امتیازات مربوط به پایداری و رعایت اصول زیست محیطی و ابعاد فرهنگی می‌باشد.
سیستم امتیاز دهی برای تمام آیتم ها از صفر تا ده است. اقامتگاه های درجه سه باید از تمام آیتم ها حداقل امتیاز ۱ و از میانگین تمام آیتم ها امتیاز ۲ را کسب نماید. اقامتگاه های درجه دو باید از تمام آیتم ها حداقل امتیاز ۴ و در میانگین کل امتیازات حداقل امتیاز ۵ را کسب نماید و در نهایت اقامتگاه های درجه یک باید از تمام آیتم ها حداقل امتیاز ۷ و در میانگین کل امتیازات باید حداقل ۸ امتیاز باشد.
فرایند صدور مجوز ساخت اقامتگاه بوم گردی
صف تا صد صدور مجوز ساخت اقامتگاه بوم گردی در چند مرحله انجام می‌شود. در گام نخست متقاضی باید درخواست کسب مجوز اقامتگاه بوم گردی را به همراه مدارک به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ارائه دهد و موافقت اصولی را از کمیسیون بوم گردی این اداره دریافت کند. متقاضیان در برخی استان‌ها می‌توانند درخواست خود را برای کسب مجوز اقامتگاه بوم گردی به صورت اینترنتی و از طریق سامانه خدمات الکترونیک وزارت میراث فرهنگی به نشانی myst.mcth.ir ثبت کنند.
در این مرحله کارشناس طبیعت گردی از محل واحد بازدید می‌کند و اگر موضوع تایید شد، موافقت اولیه ساخت اقامتگاه بوم گردی صادر می‌شود. دقت داشته باشید هنوز به مرحله گرفتن موافقت اصولی نرسیده‌ایم. در مرحله بعد از گرفتن موافقت اولیه، موضوع در کمیته فنی استان با گرفتن عکس و فیلم و تسلیم مدارک مربوط مطرح می‌شود.
موافقت اولیه با مجوز اقامتگاه بوم گردی با کمیته فنی استان است
در این مرحله اگر موضوع به تایید کمیته فنی برسد، موافقت اصولی صادر می‌شود. گام بعدی این است که متقاضی از ادارات مرتبط مثل سازمان آتش‌نشانی، کارشناسان بهداشت و… براساس نقشه ساختمان و محیط ساخت اقامتگاه تاییدیه دریافت کند و آزمایش‌های «عدم سوء پیشینه» و «عدم اعتیاد» را با موفقیت پشت سر بگذارد. چنانچه مدارک تایید شدند و صلاحیت‌ها و تاییدها صادر شد، کار پیش می‌رود.
در مرحله بعد نقشه‌ها و تاییدها مجددا در کمیته‌ای به نام کمیته فنی سرمایه‌گذاری با حضور کارشناس طبیعت گردی مطرح می‌شود و اگر تاییدیه صادر شد، کار تمام است. منتها متقاضی پس از دریافت موافقت اصولی تا شش ماه فرصت دارد مجوز ساخت دریافت کند. برای اقدام کردن جهت دریافت مجوز بهره‌برداری، متقاضی باید نقشه، کروکی و طرح توجیحی اقامتگاه بوم گردی خود را ارائه کند. اداره میراث فرهنگی نیز نقشه‌ها را به مراجع ذیربط برای صدور پروانه بهره‌برداری می‌برد و اگر تاییدیه‌ها صادر شدند، مجوز اجرای عملیات ساخت براساس برنامه زمان‌بندی صادر می‌شود.
مراحل گرفتن پروانه بهره‌برداری
پس از اینکه اداره میراث فرهنگی نامه اتمام عملیات ساختمانی از طرف متقاضی را دریافت کرد موضوع از سوی معاونت گردشگری استان باید بررسی و به تائید نهایی برسد. تنها پس از این مرحله است که پروانه بهره برداری موقت شش ماهه متناسب با درجه درخواستی برای واحدهای اقامتگاه بوم گردی صادر می‌شود. صدور پروانه بهره‌برداری سه ساله نیز طبق شیوه نامه وابسته به انجام فرایند استاندارسازی و تشکیل کمیسیون درجه‌بندی است.
فرم درخواست پروانه بهره برداری از اقامتگاه بومگردی را از اینجا دانلود کنید.
گرفتن موافقت اولیه ساخت و بهره‌برداری از اقامتگاه بوم گردی
همانطور که در بالا اشاره کردیم، پیش از هر اقدامی باید درخواست تبدیل یا ساخت اقامتگاه بوم گردی، قبل از ارائه به معاونت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری برای اخذ موافقت اصولی، در کمیته برنامه‌ریزی گردشگری استان مطرح شود. تشخیص نیاز استان به اقامتگاههای بوم گردی بر عهده این کمیته است که اعضای آن عبارتند از:
معاون گردشگری استان یا نماینده او که عالی‌ترین عضو هیئت نیز به شمار می‌رود.
معاون برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری استان
کارشناس طبیعت‌گردی استان
یکی از فعالان بخش خصوص با نظر مدیرکل استان
نکته‌ای که یادآوری آن ضروری است، این است که چنانچه کمیته برنامه‌ریزی گردشگری استان، طرح ارائه شده را توجیه‌پذیر نداند، اداره کل میراث فرهنگی تعهدی برای ارائه هرگونه تسهیلات به متقاضی نخواهد داشت.
مدارک و مراحل اخذ موافقت اصولی ساخت و بهره‌برداری از اقامتگاه بوم گردی
موافقت اصولی به معنای آن است که متقاضی تاسیس اقامتگاه مرحله اولیه را پشت سر گذاشته و تاحدودی فرآیند صدور مجوز روی غلت افتاده است. موافقت اصولی در مقایسه با موافقت اولیه مرحله‌ای پیشرفته‌تر از فرآیند کسب مجوز ساخت و بهره‌برداری اقامتگاه بوم گردی است و برای گرفتن آن باید مدارک زیر عرضه شود:
درخواست کتبی از سوی متقاضی مبنی بر احداث اقامتگاه بوم گردی
کپی اسناد مالکیت زمین (فتوکپی برابر اصل شده از کلیه صفحات)
ارائه کروکی موقعیت زمین
ارائه گزارش کمیته برنامه‌ریزی گردشگری استان به کمیته فنی. حضور کارشناس طبیعت گردی استان در جلسه کمیته فنی ضروری است.
بررسی و تایید موقعیت زمین و صدور موافقت اصولی توسط معاونت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری
مجوز اقامتگاه بوم گردی دائمی نیست
اقامتگاههای بوم گردی سه سطح درجه یک، درجه دو و درجه سه دارند
مکان و موقعیت اقامتگاه بوم گردی
به منظور ساخت اقامتگاه بوم گردی با هر سطح و درجه‌ای رعایت نکاتی چند الزامی است. از جمله اینکه اقامتگاه بوم گردی نباید در نواحی خدماتی، تجاری و مسکونی طرح تفصیلی شهرها باشد.
تاکید می‌شود مکان اقامتگاه باید دور از مراکز تولید سروصدا و تاسیساتی نظیر مراکز آموزش نظامی، بیمارستانها، تعمیرگاههای بزرگ، مدارس و پمپ بنزین باشد.
در شرایط خاص و در تائید کمیته برنامه‌ریزی گردشگری استان و برخی ملاحظات دیگر امکان تاسیس یا راه‌اندازی اقامتگاه های بوم گردی در محیط هایی نظیر محله‌های تاریخی، محوطه‌های باستان شناسی، مکان‌های شاخص در شهرها نیز وجود دارد.
تعداد واحدهای اقامتی اقامتگاه بوم گردی
حداقل تعداد واحدهای اقامتی که انتظار می‌رود اقامتگاههای بوم گردی داشته باشند، متناسب با درجه‌بندی آنها متفاوت است. در اقامتگاههای درجه سه، دست‌کم می‌یابست اقامتگاه ۴ واحد اقامتی وجود داشته باشد. در اقامتگاه های درجه دو، تعداد واحدها باید از ۶ کمتر نباشد و در اقامتگاه های درجه یک نیز شرط اصلی داشتن ۸ واحد اقامتی است. در اینجا منظور از واحد اقامتی، مکانی است که در حالت عادی گنجایش چهار گردشگر را داشته باشد. در موارد استثنایی و وجود موقعیت و شرایط خاص نیز در صورتی که کارشناس طبیعت گردی گزارشی مستدل به کمیته فنی بدهد و این کمیته نیز موضوع را تایید کند، اعداد ذکر شده را می‌توان کم و زیاد کرد.
اصول کلیدی و ضروری کسب مجوز اقامتگاه بوم گردی
به جز فرآیند و مدارک لازم جهت کسب مجوز اقامتگاه بوم گردی، الزامات و استانداردهای دیگری هم وجود دارد که اگر رعایت نشوند، وزارت میراث فرهنگی مجوز بهره‌برداری اقامتگاه بوم گردی را صادر نمی‌کند. شیوه‌نامه مشخصات و ضوابط ساخت، بهره‌برداری و درجه‌بندی اقامتگاه های بوم گردی موارد زیادی را ذکر کرده که برخی از آنها اهمیتی دوچندان دارند و ما به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
تمام اقامتگاه های بوم گردی مکلف هستند به گردشگران درباره مختصات و ویژگی‌های طبیعی و فرهنگی منطقه‌ای که بنا در آن ساخته شده اطلاعات لازم را از طریق بروشور، تابلوی راهنما، عکس، نمایشگاه و… بدهند
شناسایی و گزارش‌دهی درباره حوادث و مخاطرات مرتبط با فعالیت اقامتگاه بوم گردی در منطقه و به اجرا گذاشتن تدابیر و اقدام‌هایی جهت مدیریت حوادث با توجه به قرار گرفتن اینگونه اماکن در محیط‌های طبیعی که اغلب هم فاصله زیادی از مراکز امدادی دارند.
براساس تصویب‌نامه معاونت گردشگری، آشنایی تمام کارکنان اقامتگاههای بوم گردی با اصول کمک‌های اولیه و امداد الزامیست و این افراد باید گواهینامه معتبر کمک‌های اولیه و امداد را از مراجع مربوط کسب کنند.
رعایت قوانین و مقررات کشور و تلاش برای آگاه کردن گردشگران از هنجار‌های جامعه میزبان نیز از اصولی است که وزارت میراث فرهنگی بر آن تاکید فراوانی می‌کند. در همین ارتباط مدیریت اقامتگاههای بوم گردی در هنگام تبلیغ، فروش خدمات و اقامت مسافران علاوه بر اینکه مقررات و ضوابط را به نحوی شایسته و محترمانه توضیح می‌دهد، تلاش کند با میهمانان و مقام‌های محلی و اهالی جامعه میزبان تعامل برقرار کند.
استانداردهای پذیرایی و سرو در اقامتگاه بوم گردی
پذیرایی از میهمانان در اقامتگاه های بوم گردی شرایط خاصی دارد که رعایت برخی از آنها در تمام اقامتگاه ها اجباری است و برخی نیز محدود به اقامتگاه های درجه یک یا دو می‌شود. کسانی که می‌خواهند مجوز ساخت یا تبدیل اقامتگاه بوم گردی بگیرند، فارغ از اینکه طرح‌شان چه درجه کیفی داشته باشد، ملزم هستند فضایی مناسب جهت پذیرایی از میهمانان اختصاص دهند. داشتن چایخانه نیز در تنها در اقامتگاه های بوم گردی درجه یک الزامی است. همچنین فراهم کردن امکان پذیرایی و سرو غذا در اتاق محل اسکان نیز ویژه اقامتگاه های درجه دو و یک است.
استانداردهای فرهنگی و محیط زیستی در اقامتگاه بوم گردی
در تصویب‌نامه معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی از اقامتگاه های بوم گردی خواسته شده به پاسداشت و معرفی فرهنگ بومی پایبند بمانند. از جمله اینکه براساس بند ۱۴ دستورالعمل ساخت، بهره‌برداری و درجه‌بندی اقامتگاه های بوم گردی، صاحبان اماکن درجه ۲ و درجه ۱ موظف هستند فضایی برای نمایش و فروش صنایع دستی و محصولات محلی فراهم کنند.
کلیه کارکنان اقامتگاههای بوم همچنین موظفند ضمن رعایت اصول بهداشتی و ایمنی، از پوشاک بومی استفاده کنند. ارائه خوراک و نوشیدنی‌های بومی و استفاده از سفره آرایی بومی با رعایت اصول بهداشتی و رعایت ذائقه گردشگران، و فراهم کردن فرصتهایی برای پوشیدن لباسهای محلی توسط گردشگران و شرکت دادن آنها در رویداد‌های محلی نیز از دیگر توصیه‌هایی است که وزارت میراث فرهنگی به متقاصیان برای کسب مجوز تاسیس و راه اندازی اقامتگاه بوم گردی می‌دهد.
رعایت ضوابط و استانداردهای حفاظت از منابع طبیعی و تنوع زیستی نیز برای دریافت مجوز اقامتگاه بوم گردی نیز الزامی است. از جمله این الزامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
در کلیه اقامتگاههای بوم گردی باید طرح های مشخصی درخصوص مدیریت و بازیافت پسماند‌ها و استفاده بهینه از پساب‌ها به اجرا درآید. اقامتگاه های بوم گردی نباید در هیچ شرایطی به آلودگی زیست محیطی بستر پیرامون خود دامن بزنند.
اقامتگاه بوم گردی باید اقدامات مشخص و کارآمدی درخصوص صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع آبی (نظیر استفاده از شیرآلات کم‌مصرف، مدیریت پساب‌ها و…) انجام دهد.
مولفه های سنتی و بومی اقامتگاه‌ها
مجوز تاسیس یا راه‌اندازی اقامتگاه بوم گردی در محله‌های تاریخی، باستان‌شناسی و دیگر مکان‌های شاخص در شهرها با ضوابط خاصی صادر می‌شود
نورپردازی اقامتگاههای بوم گردی باید به گونه‌ای باشد که ضمن تامین روشنایی مورد نیاز میهمانان، بیشینه صرفه‌جویی را در مصرف انرژی داشته و کمینه آلودگی را در منطقه ایجاد کند.
سیستم گرمایش و سرمایش اقامتگاههای بوم گردی باید ضمن تامین رفاه میهمانان، کمینه تاثیر منفی را بر محیط زیست منطقه داشته باشد. به همین منظور باید کوشش کرد که ضمن رعایت اصول معماری بومی، با بهره‌بردن از دانش فنی روز، کمترین میزان نشت حرارتی در اقامتگاههای بوم گردی صورت پذیرد.
اجرای طرح‌هایی مانند حفاظت از تنوع زیستی مانند قرق های اختصاصی و…، استفاده از انرژی‌های نو و تامین بخشی از انرژی موردنیاز از منابع تجدیدپذیر نیز دیگر شرط‌های لازم برای گرفتن مجوز تاسیس اقامتگاه های بوم گردی است که البته رعایت آنها برای کسب مجوز اقامتگاه بوم گردی درجه ۱ لازم است.
استانداردهای بهداشتی در اقامتگاه بوم گردی
در زمینه بهداشتی در کلیه واحدها اقامتی اقامتگاه های درجه ۱ تا ۳ می‌بایست سرویس بهداشتی و حمام وجود داشته باشد. در واحدهای اقامتی درجه ۳باید به ازای هر دو واحد حداقل یک مجموعه سرویس بهداشتی و حمام و دست‌کم سه چشمه وجود داشته باشد. استانداردهای بهداشتی در واحدهای اقامتی درجه ۲ نیز به این صورت است که علاوه بر وجود دست‌کم سه مجموعه سرویس بهداشتی، یک سوم از واحدها نیز باید دارای مجموعه سرویس بهداشتی و حمام مستقل باشند. در واحدهای اقامتی درجه ۱ نیز تمام واحدها باید دارای سرویس بهداشتی و حمام مستقل باشند.
برپایه ابلاغیه وزارت میراث فرهنگی رعایت اصول بهداشتی و پاکیزگی در کلیه فضاهای اقامتگاههای بوم گردی اعم از آشپزخانه، محل اسکان میهمانان، سرویس‌های بهداشتی و کلیه کارکنان باید دارای کارت سلامت باشند.
سوال‌های متداول
راه و روش و فرآیند دریافت مجوز تاسیس و راه اندازی اقامتگاه بوم گردی را تاحدودی توضیح دادیم. با این حال ممکن است عده‌ای سوال‌های بیشتری هم داشته باشند. سعی می‌کنیم به چند سوال متداول که متقاضیان دریافت مجوز اقامتگاه بوم گردی با آن روبرو شوند، پاسخ دهیم:
به چه نوعی از اقامتگاههای بوم گردی، ممتاز می‌گویند؟
از نظر وزارت میراث فرهنگی آن دسته از اقامتگاه های بوم گردی که تجهیزات و خدماتی بیش از آنچه که دستورالعمل‌ها برای گرفتن مجوز ارائه می‌کنند یا اینکه اقدامات شاخصی در مواردی مثل توسعه پایدار گردشگری انجام می‌دهد، در طبقه ممتاز جای می‌گیرند.
آیا با آماده شدن ساختمان جهت بهره‌برداری، مجددا باید تاییدیه صادر شود؟
بله. زمانی که ساختمان آماده بهره‌برداری شد مجددا از سازمان آتش‌نشانی، کارشناسان بهداشت، پلیس نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی، حراست وزارت میراث فرهنگی و… باید تاییدیه دریافت شود. ضمن اینکه مدیر اقامتگاه نیز مکلف است گواهی عدم سوء پیشینه و عدم اعتیاد را ارائه کند و صلاحیت او از سوی اداره میراث فرهنگی تایید شود. مدارک لازم برای استعلام حراست وزارت میراث فرهنگی را از اینجا دانلود کنید.
فرایند صدور مجوز تبدیل بنا به اقامتگاه بوم گردی چگونه است؟
همانند مجوز ساخت اقامتگاه بوم گردی، برای دریافت مجوز تبدیل بنا نیز باید درخواست رسمی بعلاوه مدارک به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تسلیم شود. فرآیند صدور این نوع مجوزها تاحدود زیادی شبیه به دریافت مجوز ساخت اقامتگاه بوم گردی است و تفاوت چندانی ندارد.
آیا امتیازات و حمایت‌های خاصی از صاحبان و بهره‌برداران اقامتگاه های بوم گردی صورت می‌گیرد؟
بله. سازمان میراث فرهنگی پس از بهره‌برداری و تایید اقامتگاه بوم گردی، با همکاری صندوق کارآفرینی امید براساس معیارهایی که شرح آن در اینجا آمده، تسهیلاتی را در قالب وام ۴ تا ۶ درصدی در اختیار موسس اقامتگاه می‌گذارد. وام اقامتگاه بوم گردی ۱۰۰ میلیون تومان است و باید در ۵ سال بازپرداخت شود. فرم فهرست مدارک لازم برای درخواست تسهیلات را می‌توانید از اینجا دانلود کنید.
آیا در صورت موفق نشدن در کسب موافقت اولیه، دیگر نمی‌توان اقدام به کسب مجوز اقامتگاه بوم گردی کرد؟
خیر. امکان اقدام بعدی برای گرفتن موافقت اصولی مجوز اقامتگاه بوم گردی هرگز سلب نمی‌شود. به این معنا که متقاضی ساخت یا تبدیل بنا به اقامتگاه بوم گردی می‌تواند با تغییر طرح خود یا رفع و اصلاح و تکمیل مدارک و مستندات مجددا درخواست خود را طرح کند.
آیا برای کسب مجوز اقامتگاه بوم گردی گواهینامه آموزشی لازم است؟
بله. کلیه پرسنل شاغل در اقامتگاههای بوم گردی ملزم هستند آموزشی اختصاصی را در موسسه‌های تائید شده و دارای مجوز فرا بگیرند و گواهینامه آموزشی معتبر کسب کنند. سرفصل‌های آموزشی کارکنان اقامتگاههای بوم گردی را اداره کل آموزش معاونت گردشگری تعیین می‌کند.
امکانات ارتباطی و اینترنتی باید در چه سطحی باشند تا مجوز اقامتگاه بوم گردی صادر شود؟
در دستورالعمل ساخت، بهره‌برداری و درجه‌بندی اقامتگاه های بوم گردی تاکید شده صورت وجود زیرساخت‌های لازم، امکان دسترسی به خدمات ارتباطی باید در اقامتگاه های درجه دو و درجه یک باید تامین شود. همچنین امکان استفاده از اینترنت در اتاق محل اقامت نیز تنها در اقامتگاه های درجه یک الزامی است.
آیا می‌توان برای ساختمان‌های میراثی و تاریخی جهت تبدیل به اقامتگاه بوم گردی موافقت اصولی دریافت کرد؟
بله. براساس شیوه‌نامه ساخت، بهره‌برداری و درجه‌بندی اقامتگاههای بومگردی کشور، موافقت اصولی برای ساختمان‌های تاریخی و میراثی به عنوان اقامتگاه بوم گردی تنها در صورتی صادر می‌شود که معاونت میراث فرهنگی یا سایر معاونت‌ها با این موضوع موافقت کنند. ضمن اینکه تامین فضاهای فیزیکی و ضروری، مشروط به حفظ ارزش‌های تاریخی و معنوی بنا خواهد بود.
The post چطور مجوزتاسیس اقامتگاه بوم گردی بگیریم؟ appeared first on توریسم آنلاین.
خرید زمین در گیلان
نظرات
ارسال یک نظر